Üçüncü Cemre Toprağa Düştü

Halk Arasında Baharın Müjdecisi Olarak Kabul Edilen Arapça “Ateş Halinde” ”Yanmış Halde” Veya ”Kor ”manasına gelip, ısınmayı ifade eden cemrelerin ikincisi Su’ya düştü.

Aslında düşen herhangi bir şey yoktur. Havaların ısınmağa başlaması anlamına gelir. Bir hafta ara ile ısınmağa başlar, birincisi Hava’ya, ikincisi 27 Şubat Cuma günü Su’ya, üçüncüsü ise 6 Mart Cuma günü Toprak’a düşer.  Anadolu’da Yaygın Olarak Kullanılan Geleneksel Halk Takviminde sene “Kasım ve Hızır Günleri” olarak Kış ile Yaz diye ikiye bölünür. Kasım Günleri, Miladi Takvime göre 8 Kasım’da başlar ve 179 gün sonra 5 Mayıs’ta sona erer.   Kasım Günleri, 4 Yılda bir Şubat ayı 29 çektiği zaman 180 gün olur. Bu senede Şubat ayı 29 gündür.   Hızır Günleri ise 6 Mayıs’ta başlar ve 7 Kasım’a kadar 186 gün sürer. Cemrelerin düşmesi, Kasım Günlerinden Hızır Günlerine, bir başka anlatım ile Kıştan Bahara Geçişin Sembolleri olarak ifade edilir.

Arapça kökenli olan 'ateş parçası, ateş halindeki kömür' anlamına gelen, havada ısınmayı ifade eden 'Cemre' bu gün toprağa düştü.

İlk cemre 20 Şubat'ta Havaya, 27 Şubat'ta ikinci Cemre suya düşerken, son Cemre ise bu gün toprağa düştü.

Meteorolojik bir olay olarak bilinen cemre ise takvimlerde ilkbahardan önce birer hafta aralıkla havaya, suya ve toprağa düştüğü inanılan ısıtıcı güç olarak tanımlanıyor.

İlkbaharın habercisi olarak tanımlanan Cemre, Arapça kökenli 'ateş parçası, ateş halindeki kömür' anlamına geliyor ve ısınmayı ifade ediyor.

CEMRE NEDİR?

Cemre, ilkbahar başlangıcında yedişer gün arayla önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışıdır. Arapça olan sözcük kor durumunda ateş anlamına gelir. Mina Vadisi'nde Arafat'tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da "cemre" adı verilir.

Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer.

Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır.

Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir.

İlk cemre 20 Şubatta havaya ve yedişer gün arayla da suya ve toprağa düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.

 

Mustafa Hamdullah ERGİN



GEYVE GÜNDEM